مرکز آموزشی درمانی امام علی (ع)

آبله مرغان:

ویروس واریسلا زوستر باعث عفونت های اولیه، مخفی و عود کننده می شود. عفونت اولیه به شکل آبله مرغان ظاهر می شود و باعث جایگزینی مادام العمر ویروس در نورون های حسی می شود. ویروس واریسلا زوستر یک هرپس ویروس انسانی و نوروتروپیک است که تا حدودی به ویروس هرپس سیمپلکس شباهت دارد.

اپیدمیولوژی:

در مناطقی که واکسیناسیون روتین واریسلا انجام نمی شود، اکثر کودکان تا سن 15 سالگی آلوده شده و کمتر از 5% بزرگسالان مستعد ابتلا به بیماری باقی می مانند. این الگو در سنین پایین در همه کشورهای دارای آب و هوای معتدل دیده می شود. واریسلا بیماری جدی تری در شیرخواران، بزرگسالان و افراد مبتلا به نقص ایمنی می باشد. دوره ی کمون بیماری 21-15 روز و نحوه ی انتقال از طریق تماس مستقیم با آئروسل های محتوی ویروس می باشد. احتمال انتقال در تماس های خانگی 86%-65% است. دوره ی انتقال شامل 48-24 ساعت قبل از بروز راش و 7-3 روز بعد از شروع راش و تا زمانی که وزیکول ها کراسته شوند، است. افراد مستعد پس از تماس نزدیک با فرد مبتلا به هرپس زوستر (زونا) مبتلا به آبله مرغان می شوند.

پاتوژنز:

عفونت اولیه واریسلا ناشی از تلقیح ویروس به موکوس دستگاه تنفسی فوقانی و بافت لنفوئید لوزه است. بعد یک ویرمی گذرا، ویروس به سیستم رتیکولواندوتلیال گسترش می یابد. در مرحله ی بعد فاز دوم ویرمی اتفاق می افتد که ویروس توسط سلول های منونوکلئار محیطی خون حمل شده و راش ها و وزیکول ها را تولید می کند. به علاوه>> vzv در طول دوره ی کمون به مخاط اروفارنکس برگردانده شده و باعث سرایت بیماری می شود.

>علائم بالینی:

واریسلا یک بیماری راش دار و تب دار حاد است که عموما خودبخود محدودشونده است و شدت آن متغیر است. علائم پرودورمال بیماری شامل تب، بیحالی، سردرد، بی اشتهایی و تب است که 24 تا 48 ساعت قبل از راش ظاهر می شود.

علائم اصلی بیماری شامل تب که عموما متوسط و بین 102-100 درجه فارنهایت است. راش از روی سر و بعد صورت شروع شده و به تنه گسترش می یابد. راش ها در ابتدا ماکول های اریتماتو و خارش دارند که به پاپول و بعد به وزیکول های شفاف و حاوی مایع تبدیل می شوند. کدر شدن و ناف دار شدن ضایعات در عرض 48-24 ساعت آغاز می شود. در حالی که ضایعات اولیه کراسته می شوند، ضایعات متمرکزی روی تنه و بعد اندام ها شکل می گیرند. حضور همزمان ضایعات در مراحل مختلف، مشخصه ی واریسلا می باشد. این ضایعات مخاط اروفارنکس و واژن را نیز درگیر می کنند. متوسط تعداد ضایعات واریسلا حدود 300 عدد می باشد ولی طیفی از کمتر از 10 تا بیشتر از 1500 ضایعه دارد.

تشخیص:

- tzanck smear

- لکوپنی در 72 ساعت اول آغاز راش و بعد لنفوسیتوز نسبی یا مطلق وجود دارد.

· شناسایی سریع vzv به طرق زیر مقدور است:

1- بررسی فلورسانس مستقیم (dfa) >سلول های داخل مایع وزیکولی

2- کشت سریع همراه با رنگ آمیزی ایمنوفلورسانس(تکنیک shell vial) ظرف 48 تا 72 ساعت.

3- pcr >مایع وزیکولی یا کراست ها در عرض 2 ساعت تا 1 روز

>درمان: >اندیکاسیون درمان با آسیکلوویر:

1-در افراد بالای 13 سال

2- کودکان بالای 12 ماه که به اختلالات پوستی مزمن مثل اگزما و درماتیت یا اختلالات ریوی مبتلا هستند.

3- کودکانی که تحت درمان کوتاه مدت و متناوب با کورتیکوستروئیدها یا حتی آئروسل ها قرار دارند.

4- افرادی که تحت درمان طولانی مدت با سالیسیلات ها قرار دارند.

5- افرادی که در تماس خانگی ثانویه مبتلا شده اند.

عوارض:

>· سوپراینفکشن باکتریال

· پنومونی

· انسفالیت

پروفیلاکسی پس از تماس:

اندیکاسیون تجویز vzig(ایمنوگلوبولین انسانی واریسلا زوستر):

· در افراد با نقص ایمنی که در تماس با فرد مبتلا قرار گرفته اند.

· نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به واریسلا(5 روز قبل تا 2 روز بعد از زایمان)

اندیکاسیون تجویز واکسن پس از تماس: در افراد نرمال 3-5 روز بعد از تماس

>>> منبع:

1( nelson textbook of pediatrics. kleigman, robert m. stanton, botina f. schor, nina f. geme, joseph w. st. behrman, richard e. 19^th ed. 2011. elsevier saunders.

>> >>>>تهیه و تنظیم: دکتر مرضیه فاطمی ابهری>