مرکز آموزشی درمانی امام علی (ع)

nec یا انتروکولیت نکروزان (necrotizing entrocolitis) (آموزش دانشجویان)

***

>nec یک اورژانس شایع و خطرناک در طب نوزادان به ویزه نوزادان نارس می باشد.

اپیدمیولوژی: انسیدانس nec در مراکز مختلف متفاوت است، به طور متوسط، شیوع آن حدود 10% در نوزادان نارس زیر 1500 گرم می باشد. هر چقدر نوزاد نارس تر و کم وزن تر باشد، احتمال nec بیشتر می شود.

از دیگر عوامل خطرساز nec، می توان به این موارد اشاره کرد: آسفیکسی(اختلال در اکسیژناسیون بافتها)، iugr (اختلال رشد جنین در رحم)، تعویض خون، گذاشتن کاتتر نافی، بیماری های مادرزادی قلبی، مشکلات> آناتومیک گوارشی مثل گاستروژزی. علیرغم تمام پیشرفت ها در مراقبت نوزادان، مرگ و میر nec حدود 30%- 10% می باشد.

پاتوفیزیولوژی:

نارس بودن نوزادو نقص در دفاع مخاطی روده از یک طرف، کلونیزاسیون دستگاه گوارش با باکتریهای بیماریزا از طرف دیگر و وجود تغذیه با شیر مادر، سه ضلع مثلث> nec می باشند. در حالت عادی، دستگاه گوارش یک نوزاد سالم و شیر مادر خوار طی هفته اول تولد توسط ارگانیسم های مفید، کلونیزه می شود اما در نوزادان نارس و بستری در بیمارستان کلونیزاسیون دستگاه گوارش توسط تعدادی جرم های بیماریزا رخ می دهد که می توانند سبب آسیب مخاط دستگاه گوارش باشند، به ویژه اگر این مخاط از قبل تحت تاثیر مشکلاتی مثل هیپوکسمی و آسفیکسی قرار گرفته باشد. در چنین شرایطی، نکروز در مخاط دستگاه گوارش رخ می دهد که می تواند تمام ضخامت جدار روده را گرفتار سازد.

علایم بالینی:

طیف علایم و نشانه های nec، متنوع می باشد. از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد: استفراغ، عدم تحمل تغذیه خوراکی، اتساع شکم، آپنه، برادیکاردی، اختلال هوشیاری، درد شکم و تغییر رنگ آن، دفع خون در مدفوع، اختلال در رده های خونی مثل نوتروپنی و ترومبوسیتوپنی.

تشخیص:

در صورت شک به nec، می توان با تهیه رادیوگرافی ساده شکم و نیز انجام سونوگرافی شکم تا حدی تشخیص را تایید کرد. وجود اتساع لوپهای روده و نیز وجود گاز در جدار روده ها و در ورید پورت، معیارهای تشخیص nec هستند. تشخیص قطعی آن با جراحی و نمونه برداری از روده و بررسی پاتولوژیکی آن امکان پذیر است که البته این کار در بالین بیماران اغلب صورت نمی پذیرد.

درمان:

درمان اختصاصی برای nec وجود ندارد. تمام اقدامات ما حمایتی بوده و شامل npo کردن بیمار (دادن استراحت به دستگاه گوارش)، تنظیم آب و الکترولیت ها، درمان آنتی بیوتیکی و اصلاح اختلالات خونی چون نوتروپنی، ترومبوسیتوپنی و اسیدوز می باشد. در صورت پرفوراسیون روده، اقدام جراحی ضروری است.

پیش آگهی:>

>nec می تواند تا 30% باعث مرگ و میر شود. در بیماران دیگر، خطر تنگی روده تا 25% موارد وجود دارد. به دلیل رها سازی مدیاتورهای التهابی، خطر آسیب مغزی و عوارضی چون عقب ماندگی ذهنی وجود دارد.

>

ref: fanaroff & martin’s neonatal, perinatal medicine ­­

گردآورنده: دکتر آرزو همتی، فوق تخصص نوزادان